Próbki przekładu poematu „Metai“ na język polski
W latach 1868-1872 Jan Karłowicz próbował tłumaczyć na język polski poemat Kristijonasa Donelaitisa Metai (Królewiec 1818). Zachowały się rękopisy (ogółem 40 stron) fragmentów przekładu. Pierwsza część, według specjalistów artystycznie najlepsza i najobszerniejsza, pt. Uciechy wiosny lub Uciechy wiosenne („Pavasario linksmybės”), ma dwie wersje, o incipitach: „Już słoneczko znów wstawszy/ wstałe obudziło świat/ I zimnej zimy dzieła zburzywszy, raduje się..“ oraz „Słonko, w górę wzniesione, już znowu świat obudziło/ I raduje się, niszcząc surowej zimy zabiegi...“ [1]. Dalsze fragmenty są krótsze – to Dary jesieni („Rudens gėrybės”) i Troski zimowe („Žiemos rūpesčiai”). Początkowy fragment poematu Metai o incipicie „Już słoneczko znów się wzbijając zbudziło świat…” autor przekładu zamieścił w swoim szkicu O języku litewskim(Kraków 1875). Zdaniem znawców języka litewskiego Karłowicz musiał znać niemieckie wydania poematu Donelaitisa autorstwa Ludwika Rhezy, Augusta Schleichera i Ferdynanda Neselmana, kierował się ich uwagami [2].
W 1895 r. Karłowicz przygotował dla Wielkiej Encyklopedii Powszechnej Ilustrowanej hasło
dotyczące Kristijonasa Donelaitisa [3].
Opracowała Irena Fedorowicz
[1] LVIA, F1135, ap. 10, b. 190. Ten fragment do wersu 230 ma dwie wersje przekładu, od wersu 231 do 660 – jedną. O tym: Literatūra ir kalba, t. VII. Kristijonas Donelaitis, Pranešimai, straipsnia, archyvinė mediana, Vaga, Vilnius 1965, čia: A. Jovaišas, K. Donelaičio kūrybos vertimai į kitas kalbas, s.281-300; V. Žukas, Keletas K. Donelaitį liečiančių rankraščių, s. 320-335.